Van familiebegraafplaats naar natuurbegraafplaats
De kapel op Westerwolde
Begraafplaats Westerwolde in Assel is de oudste natuurbegraafplaats van Nederland. Ze ligt op het gelijknamige landgoed dat al generaties lang eigendom is van de familie Westerwoudt. Tijdens de tweede wereldoorlog liet de toenmalige landheer de Heilige Geest-kapel op het landgoed bouwen, omdat de wekelijkse tocht naar de dichtstbijzijnde kerk –twaalf kilometer verderop- hem te zwaar werd.
In 1944 gaf de gemeente Apeldoorn toestemming om naast de kapel een begraafplaats aan te leggen. Aanvankelijk was dit een kleine ommuurde familiebegraafplaats, maar vanaf 1955 werd een gedeelte van het omliggende bos opengesteld voor graven van niet-familieleden.
Bezoekers kiezen in overleg met de beheerder zelf een plekje voor het graf. Elk graf biedt ruimte aan twee personen en het grafrecht geldt 99 jaar, dus net niet eeuwigdurend. Voor een afscheidsbijeenkomst is de kapel beschikbaar; die biedt plek aan ongeveer honderd mensen. Ondanks de kosten van rond de €10.000 zijn er inmiddels meer dan tweeduizend graven te vinden op Westerwolde en daarmee begint de begraafplaats vol te raken.
Grafmonument of niet
Een zwerfkei met inscriptie
Om de natuurlijke uitstraling te behouden zijn er geen geordende rijen met graven en grote gepolijste grafmonumenten. Het graf mag wel gemarkeerd worden met een zwerfkei en daarop mag een inscriptie aangebracht worden. Prullaria, knuffels, fotolijstjes en kunstbloemen worden verwijderd maar een brandende kaars of houten kruis op het graf is toegestaan.
Doordat veel graven hierdoor toch duidelijk herkenbaar in het landschap liggen is er volgens sommigen geen sprake van een echte natuurbegraafplaats.
Nieuwe natuurbegraafplaatsen
op Heidepol wordt het graf helemaal opgenomen
Nadat in 2003 in Sint Odiliënberg de tweede natuurbegraafplaats opende, zijn er in de jaren daarna, met name in Oost- en Zuid-Nederland, meerdere natuurbegraafplaatsen aangelegd. In totaal zijn het er ongeveer dertig. Natuurbeheer en het behoud van de natuurlijke uitstraling staan daarbij centraal Op de meeste natuurbegraafplaatsen bestaat de markering van de graven uit een houten schijf met de naam van de overledene. Na verloop van tijd zal het graf dus weer helemaal zijn opgenomen door de natuur. Nabestaanden vinden het graf dan terug met GPS.
Adres begraafplaats Westerwolde: Alverschotenseweg 50, 7346 AL Assel