Van familiebegraafplaats naar natuurbegraafplaats
Begraafplaats Westerwolde in Assel is de oudste natuurbegraafplaats van Nederland. De begraafplaats ligt op het gelijknamige landgoed dat al generaties lang eigendom is van de familie Westerwoudt. Tijdens de tweede wereldoorlog liet de toenmalige landheer de Heilige Geest-kapel op het landgoed bouwen omdat de wekelijkse tocht naar de dichtstbijzijnde kerk –twaalf kilometer verderop- hem te zwaar werd. In 1944 kreeg de familie toestemming van de gemeente Apeldoorn om op het terrein naast de kapel een begraafplaats in te richten. Aanvankelijk was dit een kleine ommuurde familiebegraafplaats, maar vanaf 1955 werd een gedeelte van het omliggende bos opengesteld voor graven van niet-familieleden.
Op het terrein mag in overleg met de beheerder een plekje voor een graf worden uitgezocht. In het graf is plaats voor twee personen en het grafrecht geldt voor 99 jaar, dus net niet eeuwigdurend. Voor een afscheidsbijeenkomst op de begraafplaats kan nog steeds gebruik worden gemaakt van de kapel waar plaats is voor ongeveer honderd personen. Ondanks de kosten van rond de 10.000 euro zijn er inmiddels meer dan tweeduizend graven te vinden op Westerwolde en daarmee begint de begraafplaats vol te raken.
Grafmonument of niet
Om de natuurlijke uitstraling te behouden zijn er geen geordende rijen met graven en grote gepolijste grafmonumenten. Het graf mag wel gemarkeerd worden met een zwerfkei en daarop mag een inscriptie aangebracht worden. Prullaria, knuffels, fotolijstjes en kunstbloemen worden verwijderd maar een brandende kaars of houten kruis op het graf is toegestaan.
Doordat veel graven hierdoor toch duidelijk herkenbaar in het landschap liggen is er volgens sommigen geen sprake van een echte natuurbegraafplaats.
Nieuwe natuurbegraafplaatsen
Nadat in 2003 in Sint Odiliënberg de tweede natuurbegraafplaats opende, zijn er in de jaren daarna, met name in Oost- en Zuid-Nederland, meerdere natuurbegraafplaatsen aangelegd. Daarbij wordt over het algemeen groot belang gehecht aan natuurbeheer en het behoud van de natuurlijke uitstraling. Op begraafplaats Heidepol bij Arnhem bestaat de markering van de graven uit een houten schijf met de naam van de overledene. Na verloop van tijd zal het graf dus weer helemaal zijn opgenomen door de natuur. Het terugvinden van het graf gaat dan met behulp van GPS apparatuur.
Adres begraafplaats Westerwolde: Alverschotenseweg 50, 7346 AL Assel