Begrafenis: een mooi ritueel
Een belangrijke keuze is die voor begraven of cremeren van de overledene. Persoonlijke voorkeur en traditie zijn daarbij belangrijk, maar ook religieuze of financiële motieven kunnen een rol spelen.
Mensen die voor begraven kiezen vinden het vaak een mooi ritueel. Het idee dat het lichaam er nog is kan troostend zijn. Als er sprake is van een bestaand graf waar al een geliefde ligt, ziet men een begrafenis vaak als een hereniging. Nabestaanden vinden het vaak ook fijn om een plek te hebben waar je naar toe kan gaan en herinneringen op kunt halen. Op zo’n gedenkplek kan het afscheid geleidelijk plaatsvinden.
Particulier graf of algemeen graf
Een monumentaal particulier graf
Er zijn verschillende soorten graven en ook de regelgeving per gemeente of begraafplaats kan verschillen. Meestal worden grafrechten uitgegeven voor 20 of 30 jaar, na die periode kan de termijn verlengd worden. In dit particulier graf of familiegraf, eerder ook wel eigen graf genoemd, kunnen vaak twee of drie personen begraven worden en de rechthebbende (degene op wiens naam het graf staat) bepaalt wie dat zijn. Mensen denken door het woord ‘familiegraf’ nogal eens dat de familie eigenaar is van het graf, maar dat is bijna nooit zo. In feite huurt u het graf voor de periode die afgesproken is.
Een algemeen graf is goedkoper dan een particulier graf. Er is ook geen rechthebbende, de gemeente/beheerder is eigenaar van algemene graven. Er worden drie of vier personen bij elkaar begraven die elkaar over het algemeen niet gekend hebben. Ze worden begraven op volgorde van overlijden en nabestaanden hebben daar geen invloed op. De grafrust is ook korter dan de meeste andere graven en kan niet verlengd worden. De gemeente kan zo’n graf na 10 jaar laten ruimen. Het is dus zaak om u goed te laten voorlichten.
Natuurbegraafplaats
Natuurbegraafplaats met plaatsen in het bos of open terrein
Tegenwoordig is het ook mogelijk om begraven te worden in een natuurgebied. U kunt dan een plek uitzoeken in het bos of open terrein. Op deze natuurbegraafplaatsen zijn meestal geen grafmonumenten toegestaan zodat het natuurlijke karakter behouden blijft.
De grafrechten worden er uitgegeven voor onbepaalde tijd (voor eeuwig) en de kosten zijn eenmalig. Niemand hoeft zich daarna ooit zorgen te maken over verlenging van de rechten: het graf is en blijft onderdeel van de natuur.
In deze regio zijn er meerdere natuurbegraafplaatsen. We maken vaak gebruik van Westerwolde in Assel bij Apeldoorn en natuurbegraafplaats Heidepol bij Arnhem. De afgelopen jaren zijn er in de buurt nog een paar natuurbegraafplaatsen bijgekomen. Koningsakker is verbonden aan de abdij Koningsoord, ook vlak bij Arnhem. De natuurbegraafplaats is mede bedoeld om de eeuwenoude kloosterorde financieel te ondersteunen. Eind 2019 is aan de rand van Elspeet begraafplaats Elspeterbos geopend en sinds 2021 is een natuurbegrafenis ook bij Vorden mogelijk op begraafplaats Schapenmeer.
Cremeren
Het cremeren van een stoffelijk overschot was in Europa vanaf de Bronstijd gebruikelijk. In de middeleeuwen veranderde dit gaandeweg onder invloed van het toenemende christendom. Om religieuze redenen wilden christenen hun doden begraven. Karel de Grote vaardigde in 785 zelfs een verbod uit op lijkverbranding. In Nederland duurde dit verbod tot in de twintigste eeuw. Nog steeds is er in streng religieuze gemeenschappen een voorkeur voor begraven.
In 1914 vindt de eerste crematie plaats in crematorium Westerveld. Aanvankelijk groeit het aantal crematies maar heel langzaam. In 1960 was nog geen 4% van het aantal uitvaarten een crematie, maar vanaf die tijd stijgt dat percentage snel. Op dit moment vinden er meer crematies plaats (65%) dan begrafenissen.
Er zijn verschillende redenen om te kiezen voor een crematie. Sommige mensen ervaren het definitieve als prettig, of vinden het schoner en sneller. Ook is cremeren meestal goedkoper dan begraven. Er is geen grafmonument nodig en er hoeft geen onderhoud gepleegd te worden. Ook hoeven de grafrechten niet telkens verlengd te worden.
Wat te doen met de as
je kunt as zelfs verwerken in een tatoeage
Soms zien nabestaanden in het verstrooien een mooie symboliek, vooral als dat gebeurt op een dierbare plek. Sinds enige jaren is verstrooien overal in Nederland toegestaan als u toestemming heeft van de eigenaar van de grond. Ook is het mogelijk om as op zee of vanuit een vliegtuig uit te strooien.
Anderen vinden het juist prettig om de as in hun directe omgeving te bewaren. Bij een eventuele verhuizing kan de as makkelijk worden meegenomen. En er zijn tegenwoordig veel mogelijkheden om iets met de as te doen. Je kan bijvoorbeeld een heel klein beetje laten verwerken in een sieraad of een kunstwerk. Met een zogenaamde waterurn kan je de as in een periode van meer dan 10 jaar laten opnemen door de natuur. Je kan zelfs as laten verwerken in een tatoeage. Nog een voordeel van cremeren is dat je over de bestemming van de as in ieder geval langere tijd na kunt denken.